โรคหลอดเลือดสมอง

โรคหลอดเลือดสมอง หรืออัมพาตอัมพฤกษ์

เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 3 รองจากโรคเอดส์ และการบาดเจ็บผู้ป่วยที่ไม่เสียชีวิตก็จะมีความทรมาน จากความพิการ/อัมพฤกษ์อัมพาต หลงเหลืออยู่ซึ่งโรคนี้ได้มีผลกระทบต่อผู้ป่วยและครอบครัว ชุมชน รวมไปถึงการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศอีกด้วย

โรคหลอดเลือดสมองสามารถ จำแนกได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือ

โรคที่เกิดจากหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน
โรคที่เกิดจากหลอดเลือดสมองแตก

อาการและอาการแสดงสำคัญโดยทั่วไปผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองมักจะมีอาการอย่างรวดเร็วและทันทีทันใด มีน้อยรายที่จะมีอาการเตือน มักจะมีประวัติว่าสบายดีมาก่อน อยู่ดีๆก็มีอาการชาหรืออ่อนแรงครึ่งซีก ปากเบี้ยวพูดไม่ชัด อาการของโรคหลอดเลือดสมองที่ทราบและรู้จักกันดีคืออาการอัมพาตครึ่งซีก หรือชาครึ่งซีก เนื่องจากสมองแต่ละซีกทำหน้าที่คุมร่างกาย ซีกตรงข้าม แต่อาการพิการเฉพาะที่อื่น ๆ

ที่เกิดจากสมองก็เป็นได้ เช่น มองไม่เห็นครึ่งซีก พูดไม่ชัด กลืนไม่ได้ ไม่รู้สึกตัว เป็นต้น

If something stands between you and your success, move it. Never be denied.

John Appleseed

อาการที่สำคัญได้แก่

1. อ่อนแรงครึ่งซีก มีอาการแขนขาอ่อนแรง ยกไม่ถนัด เดินลำบาก อาจมีปากเบี้ยวร่วมด้วย

2. ชาครึ่งซีก อาจพบร่วมกับอาการอ่อนแรง หรือไม่ก็ได้ ชาในที่นี้หมายถึงการเสียความรู้สึกเจ็บ สัมผัสเมื่อหยิกหรือจับบริเวณที่ผิดปกติจะรู้สึกน้อยลง หรือถ้าเป็นมากอาจไม่รู้สึกเลย

3. ลิ้นแข็งพูดไม่ชัด เกิดอาการทำงานของกล้ามเนื้อลิ้นและปากผิดปกติ เนื่องมาจากโรคในสมอง

4. พูดลำบาก พูดตะกุกตะกักหรือฟังภาษาพูดไม่เข้าใจ เกิดจากโรคที่สมองซีกซ้าย ซึ่งเป็นสมองข้างเด่นควบคุมเกี่ยวกับภาษา

5. คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ โดยทั่วไปอาการเหล่านี้ มักจะเกิดจากโรคหูส่วนใน แต่ก็มีบางครั้งที่เกิดจาก โรคหลอดเลือดจากบริเวณก้านสมอง

6. อาการเห็นภาพซ้อนเป็น 2 ภาพ มักจะเกิดจากโรคบริเวณก้านสมอง

7. เดินเซ ทรงตัวไม่อยู่ อาจร่วมกับอาการอ่อนแรงหรือไม่ก็ได้ เกิดจากโรคบริเวณสมองน้อย หรือก้านสมอง

8. หมดสติทันที มักจะเกิดจากสมองเสียการทำงานไปมาก โดยเฉพาะบริเวณก้านสมอง หรือเกิดจากหลอดเลือดสมองแตกที่รุนแรง

9. ในกรณีที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองแตก ผู้ป่วยมักจะมีอาการปวดศีรษะและคลื่นไส้อาเจียนมากร่วมกับอาการอ่อนแรง ในบางรายอาจถึงกับหมดสติ

*** อาการและอาการแสดงสำคัญของโรคหลอดเลือดสมองดังกล่าวนี้หากพบให้รีบไปโรงพยาบาลทันที***

ปัจจัยเสี่ยงจากการศึกษาของโครงการศึกษาระบาดวิทยาโรคหลอดเลือดสมองในประเทศไทยพบว่า ปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมองหรืออัมพาตอัมพฤกษ์ของคนไทยกลุ่มศึกษาได้แก่

• อายุ ตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป

• เพศ ผู้ชายมีโอกาสเกิดโรคสูงกว่าผู้หญิง

• อาชีพ คนว่างงานหรือทำงานบ้าน โอกาสเกิดสูงกว่า

• ถิ่นที่พักอาศัย คนกรุงเทพฯเกิดโรคสูงกว่าคนภาคอื่นๆ

• โรคความดันโลหิตสูง

• โรคเบาหวาน

• โรคไขมันในเลือดสูง

ปัจจัยเสี่ยงนอกจากโรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน และไขมันในเลือดสูงแล้ว – ยังได้แก่ การสูบบุหรี่ โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหัวใจเต้นรัว โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ โรคหลอดเลือดแดงแข็ง โรคหลอดเลือดสมองโป่งพอง เคยมีอาการอัมพาต อัมพฤกษ์ชั่วคราว (สมองขาดเลือดชั่วคราว) มาแล้วและอาจเกิดจากพันธุกรรม เพราะพบโรคได้สูงขึ้นในคนมีประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้

การป้องกัน

เนื่องจากโรคหลอดเลือดสมองเมื่อเกิดขึ้นแล้วถึงแม้ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะมีอาการดีขึ้นแต่ก็อาจไม่หายเป็นปกติ บางคนที่โชคร้ายอาจมีความพิการตลอดไป ดังนั้นการป้องกันจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง

การป้องกันทำได้โดยการค้นหาปัจจัยเสี่ยงและควบคุมรักษาปัจจัยเสี่ยงนั้นอย่างดี ปัจจัยเสี่ยงที่เป็นสาเหตุสำคัญ ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง การสูบบุหรี่ การดื่มเหล้า และโรคหัวใจบางชนิด ดังนั้นในผู้ใหญ่ที่ไม่เคยมีโรคมาก่อนจึงควรตรวจสุขภาพ วัดความดันโลหิต และตรวจเลือดเป็นประจำทุกปี และควรงดสูบบุหรี่โดยเด็ดขาด สำหรับผู้ที่มีโรคที่เป็นปัจจัยเสี่ยง ก็ควรดูแลตัวเอง รับประทานยาและปฏิบัติตัวตามที่แพทย์แนะนำ รวมทั้งออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

ในผู้ที่เคยมีอาการเตือนของโรคหลอดเลือดสมองหรือผู้ที่เคยมีอาการแล้ว ถ้าเป็นชนิดหลอดเลือดสมองตีบ หรือ อุดตันควรรับประทานยาป้องกันเช่นยาในกลุ่ม Aspirin หรือยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด โดยคำแนะนำของแพทย์

ขอขอบคุณ ข้อมูลโดย: พว.ศิริญญา ชุ่มเต็ม

(พยาบาลวิชาชีพแผนกผู้ป่วยวิกฤต โรงพยาบาลเซนต์หลุยส์)

โรคหลอดเลือดสมอง

admin

การป้องกัน

Copyright © 2022 HUB4HEALTH.

โรคหลอดเลือดสมอง

admin

การป้องกัน

Related Articles

โรคแพ้ภูมิตัวเอง “SLE” ป้องกันได้หรือไม่ รักษาอย่างไร

มวลกล้ามเนื้อสลาย Sarcopenia

Copyright © 2022 HUB4HEALTH.